| |
ELDEŞ KÖYÜ MESLEKLERİ
|
|
Eldeş Çiftçi / Rençber
Rençberlik (Çiftçilik), dünyada tahıl tarımının ilk yapıldığı yer olan Anadolu, dolayısı ile Eldeş köyümüzde rençberlik bölgenin yerleşik tarihi kadar eskidir.
Eldeşlinin genelinin temel geçim kaynağı hala günümüzde de rençberliktir. Eskiden yoğun insan beden gücü ve hayvanlar ile yapılan çiftçilik günümüzde modern tarım iş makinaları ve ekipmanları ile daha kolay ve hızlı yapılmaktadır.
Eldeş Köyünde çiftçilik rençberlik köy ekonomisinin ve hayvancılığın temel yapısını oluşturmaktadır. Eldeş köyünde hemen her hane bir şekilde tarım ile uğraşır ve bir şekilde ama küçük ama büyük ölçekli olarak çiftçilik ile iştigal etmektedir.
Eldeş Hayvancılık / Besicilik
Eldeş köyün'de hayvancılık geleneksel yöntemlerden uzaklaşarak daha çok besicilik ve süt ve süt ürünleri ile gelişme göstermiştir. Küçükbaş koyun, keçi yani davar yetiştiriciliği azalırken, büyükbaş sığır cinsi inek ve dana yetiştiriciliği gelişme göstermektedir. Köydeki hayvancılık çiftçiliğe bağlı olarak devam etmektedir. Yem üretimi bunu zorunlu kılmaktadır. Hayvansal gıdaların başında gelen et ve süt ürünleri ve sütçülük önemli bir kazanç ve düzenli bir gelir kaynağı olarak dikkati çekiyor.
Besicilik giderek daha yaygın hale gelirken kapalı besinin yanı sıra küçükbaş yaylım olaram merada koyun keçi yetiştiriciliğide gelişme göstermektedir.
Eldeşte süt inekçiliği ve etlik besicilik önemli gelir kalemleri arasındadır.
Hayvancılık köyün tarım ile birlikte geçmişten günümüze birlikte yapıla gelen gelir ve geçim kaynağı olarak öne çıkıyorlar.
Eldeş Arıcılık
Eldeş köyün'de arıcılık ve bal üretimi geçmişte kişilerin kendi hususi ihtiyaçları için yapılıyordu. Günümüzde yabancı profesyonel arıcılar köyümüz kırsalına gelerek arıcılık faaliyetlerini aldıkları izinle yapmaktadırlar.
Arıcılık, karakovan arıcılığının bitme noktasına geldiği günümüzde çiçek çeşitliliği, temiz akar suları ve havası ile Eldeş arıcılık için çok elverişli.
Eldeş'te arıcılık günümüzde yeniden ilgi odağı olma yolunda gelişme gösteriyor.
Arıcılık ve bal üretimi karlı olduğu kadar zahmetli bir meslek olup Eldeşte bir kaç hane arıcılık ile iştigal etmektedir.
Eldeş Hoca İmam Hatiplik
Eldeş köyün'de yüce dinimiz İslam din adamı olarak hoca olarak yetişmiş geçmişten günümüze bu kutsal mesleği içra etmiş pek çok imam hatip hocalarımız vardır.
Osmanlı Devleti döneminde genellikle şehrimiz Konya ve ilçemiz Ilgın'ın yanı sıra Argıthanı medreseleri başta olmak üzere buralarda yüksek din eğitimi alan Eldeşliler olmuştu. Hocalarımız sayfasında bu konuya daha geniş olarak yer verdik.
Eldeş köyü'nün tarihi Merkez Caminde uzun seneler vazife yepmış Eldeşli imam hatip hocalarımız olmuştur.
Günümüzde Eldeş dışında farklı yerlerde imam hatiplik mesleğini yapan Eldeşli hoclarımızın bazıları camii imamlığı bazıları ise hafız olup Kur'an kursu hocalığı yapmaktadırlar.
Eldeş Çobanlık
Eldeş köyün'de bir Peygamber mesleği olan çobanlık geçmişten günümüze uzanan hayli uzun bir mazisi olan bir o kadar da zor olan mesleklerden biridir.
Orta Anadolu, Konya vilayeti, Ilgın ilçesi ve civar köylerinde yaşayan Müslüman Türklerin pek çoğu farklı kabile, boy ve ailelere mensup olsalarda neticede pekçoğu yörük kökenli olmaları nedeniyle yerleşik hayata geçmeden önceki dönemlerden günümüze çobanlık yaygın ve geçerli bir meslek.
Eldeş köyü'de çobanlık yapanlar eskiden hak tabir edilen yöntem ile emeklerinin karşılığını alıyorlardı. Sığır çobanı, davar çobanı ve ırgat olrak duran çobanlar da vardı eskiden. Şimdilerde hayvancılığın azalmasıyla birlikte profesyonel çobanlık yapılmaya başlandı. Bu mesleği yabancı uyruklu genellikle Doğudan Asya ülkelerinden geln çobanlar yatılı ve maaşlı olarak yapıyorlar. Eldeş'te bütün hayatı çobanlık mesleğini yaparak geçmiş pek çok çoban vardı.
Günümüzde Eldeş köyünde yabancı çobanların yanı sıra kendi hayvanlarına bakan ve besicilik yapanlarda bu çobanlık işi ile uğraşıyorlar.
Eldeş Değirmencilik
Eldeş köyün'de bir zamanlar kışların kuvvetli yağışlar bıraktığı akarsuların ve pınarların bolca kaynadığı dönemlerde su değirmenleri faaliyet gösteriyorlardı. Doğu roma Bizanstan, selçuklu'ya oradan Osmanlı döneminden günümüz Cumhuriyetin ilk yarım asırlık dönemine kadar su değirmenleri dolayısıyla değirmencilik önemi korudu.
Bir tahıl memeleketi olan Anadolu bölgemiz ve köyümüz Eldeş'te su ile çalışan değirmenleri işleten değirmenciler Ilgın merkezde ve civar komşu köylerde olduğu gibi uzun seneler boyunca bu mesleği icra ettiler.
Günümüzde elektrikli değirmenlerin yaygınlaşması ile birlikte bu emek yoğun pek çok iş gibi değirmencilide neredeyse tamamen tarih sayfalarındaki yerini almış bulunuyor. Un bulgur gibi ihtiyaçlar artık ya satın alınıyor veya elektrikli değirmenlerde kolay ve çabucak hallediliyor.
Eldeş köyünde, dere mevkiinde bulunan ve en son kullanılan eski bir değirmen kalıtısından başka bir şey kalmamıştır.
Eldeş Tuğla Ocağı Ocağa Gitme
Eldeş köyün'de bir zamanlar maddi imkanları çok kısıtlı olduğu 1960-70'li senelerde bir inşaat yapı malzemesi olan pişmiş tuğla imalatında çalışmak üzere sezonluk olarak gurbete tuğla ocaklarına giden Eldeşliler vardı. Bu çok ağır ve emek gücü çok olan ocakçılık işi senede 3-4 ay sürüyor ve nihayetinde eline nakit toplu para geçiyordu Eldeşli gençlerin eline.
Genellikle köyden bir kişi önayak oluyor bir ekip kurup birlikte İstanbul başta olmak üzere Türkiyenin değişik yerlerine Trakya, Ege bölgeleri ve farklı vilayetlerindeki tuğla imalatı yapan ocaklara gidip çalışıyorlardı. Anlatıldığına göre kısıtlı imkanlar, yeme içme ve barınma hayli sorunlu olan bu yorucu insan üstü işin parasıda ona göre iyi idi. Ocaktan dönüşlerde ise köye dönerken çarşıdan güzel bir kat elbise, iskarpin ayakkabılar ve tabii olarak ceplerinde bir miktarda olsa para oluyordu.
Tuğla ocağı ocakçılık işi 1980'li senelerde fabrikaların ve otomatik makinaların yaygınlaşmasıyla sona ermiştir. Bu iş kolu hatıralarda kalmıştır.
Eldeş Gurbetçilik Gurbete Gitme
Eldeş Köyün'de gurbete gitme işi demek, gurbetçilik 1970'li senelere kadar çok nadirattan bir işti. Kolay kolay kimse gurbete çalışmaya gitmediği gibi hatta büyükler, ihtiyarlar gurbete gideceğini söyleyeni bile kınarlar köyde yapamamış geçinememiş derlerdi.
Gurbete çıkma işi 1970'lerden sonra askerlik sebeiyle gidilen İstanbul, Ankara gibi büyük şehirlerde kalma ile başlamış arkası çorap söküğü gibi gelmiştir. Büyük şehirlerin düzenli iş ve gelir, gelişmişlik seviyesi, eğitim imkanları, işçi ve memur olmak için pek çok kişiyi büyük şehirlere gurbetçi olarak çekmiştir.
İlk gidenlerden cesaret alanlar daha sonra gurbete gitmişlerdir. Zor şartlar altında var olma mücadelesi vermek, ev geçindirmek, mal mülk sahibi olmak, çocukları yetiştirmek okutmak derken gurbette büyük şehirlerde pek çok kişi tutunamayarak Konya'ya ve Ilgın'a geri dönmek zorunda kalmışlardır.
Günümüzde en çok Ilgın ve Konya Eldeş köyünden göç edip gurbete yerleşen Eldeşliler vardır.
Eldeş Kahvehane İşletmeciliği
Eldeş Köyün'de yapılan işlerden birisi olan kahvehane işletmeciliği.
Eldeş Bakkal İşletmeciliği
Eldeş Köyün'de yapılan işlerden birisi olan bakkalık dükkancılığı.
Eldeş Yağcılık
Eldeş Köyün'de yapılan işlerden birisi olan haşhaş yağı çıkarılan yağhane işletmeciliği.
Eldeş Berber
Eldeş Köyün'de yapılan işlerden birisi olan berberlik geçmişten günümüze yapılan bir iş olarak öne çıkıyor.
Eldeş Dolmuşçu
Eldeş Köyün'de yapılan işlerden birisi olan minibüsle yapılan taşımacılık, dolmuşçuluk önemli bir iş olarak öne çıkıyor.
Eldeş Nalbant
Eldeş Köyün'de yapılan işlerden birisi olan nalbantlık, günümüzde kalmamıştır.
Eldeş İnşaat Ustası
Eldeş Köyün'de yapılan işlerden birisi olan inşaat ustası, ev biana duvar, çatı ustalığı.
Eldeş Terzi
Eldeş Köyün'de yapılan işlerden birisi olan terzilik mesleği günümüzde yapanı kalmamıştır. Rahmetli Mustafa Ayan oğlu Süleyman Ayan kendisine ait terzi dükkanında Eldeş Köyünde terzilik mesleğini yapmıştır. Allah rahmet eylesin mekanı cennet olsun.
Eldeş Demirci
Eldeş Köyün'de yapılan işlerden birisi olan demircilik mesleği günümüzde yapan kimse kalmamıştır. Eldeş'te vaktiyle iki ayrı yerde demirci dükkanı faaliyet göstermiştir.
Eldeş Çarıkçı Kunduracı
Eldeş Köyün'de yapılan işlerden birisi olan Çarıkçı Kunduracılık mesleği günümüzde yapan kimse kalmamıştır. Eldeş'te vaktiyle bir yerde demirci dükkanı faaliyet göstermiştir.
Eldeş Ağaççı Ağaç Ticareti
Eldeş Köyün'de yapılan işlerden birisi olan Ağaççılık, ağaç ticareti alım satımı mesleğini günümüzde yapan kimse kalmamıştır. Eldeş'te vaktiyle bir kavak başta olmak üzere ağaç alım satımı yapan kimseler vardı.
Eldeş Canbaz Hayvan Ticareti
Eldeş Köyün'de yapılan işlerden birisi olan Canbazlık, hayvan ticareti alım satımı mesleğini günümüzde yapanlar vardır. Büyükbaş başta olmak üzere Ilgın hayvan pazarı ve afyon hayvan pazarlarında bu ticaret erbabı tarafından yapılmaktadır.
Eldeş Pazarcı
Eldeş Köyün'de yapılan işlerden birisi olan pazarcılık. Ilgın'da pazartesi günleri kurulan bölge pazarında başta yerel ürünler yerli üretim mahsüller ve ürünler olmak üzere ticaret alım satımı mesleğini günümüzde yapanlar vardır.
Eldeş Korucu
Eldeş Köyün'de yapılan işlerden birisi olan koruculuk. Eldeş Köyü Mahalle muhtarlığına bağlı olarak yapılan işlerden birisi olan koruculuk işi yapanlar olmuştur.
Eldeş Oduncu
Eldeş Köyün'de eskiden yapılan işlerden birisi olan odunculuk. Eldeş'te eskiden korudan alınan yakacak için alınan odunlar civar köylere eşekler ile götürülerek satılırdı. Günümüzde böyle bir meslek yoktur.
Eldeş Bastoncu
Eldeş Köyün'de eskiden yapılan işlerden birisi olan bastonculuk. Eldeş'te eskiden yaygın olarak kullanılan baton, Eldeşteki adıyla çöte yapım işi genellikle çobanlık yapanların icra ettiği bir meslekti. Günümüzde böyle bir meslek yoktur.
Sonuç Olarak
Yukarıda açıklamaya çalıştığım Eldeşte icra edilen mesleklerin başlıcalarını, ilk akla gelen bazılarını ve unutulmaya yüz tutmuş olanları ele almaya çalıştık. Bu listeye yenileri eklenerek devamı zamanla gelecektir.
Bu çeşitliliğe ve zenginliğe Anadolu insanının kadim bilgi biriki hayat koşulları değişen ve gelişen dünyada yeni teknolojiler tabii olarak etkili olmaktadır.
Eldeş'te meslekler geçmişten günümüze hala keşfedilmeyi bekliyor.
Türkiye / Konya / Ilgın / Eldeş Köyü /
Hazırlayan ve Derleyen: Beytullah YILDIRIM
Sayfa Oluşturma: 14.02.2004
Sayfa Güncelleme: 28.01.2025
|
Eldeş Köyünde Eldeşlilerin geçmişten günümüze icra ettiği mesleklerin ve bu işleri yapanların ayrıntıları bu sayfada, Eski yeni bazıları tamamen unutulmuş meslekleri ele alacağız yer vermeye çalışacağız. Sizlerin de katkılarını bekliyoruz.
Sayfa bilgisi ve kaynaklar:
