eldesgunlukisler

  ELDEŞ KÖYÜ GÜNLÜK İŞLER

 Eldeş Köyü Meşgaleleri
 Eldeşte yüzyıllardır hüküm süren kadim köy hayatının birikimi ile şekillenerek kültürünün vazgeçilmez bir parçası haline gelen günlük meşgaleler ve düzenli olarak yapılagelen işlere bu sayfada yer vermeye çalışacağız.
 MAKALELER
  Eldeşte Ev İşleri Ev Suvama 01.05.2022
  Eldeşte Ev İşleri Ekmek Yapımı 01.05.2022
 Değerli ziyaretçilerimiz,
Bu sayfalarda yer almasını istediğiniz yazılarınızı elektronik postae-mail ile yazabilirsiniz.

  ELDEŞ KÖYÜ EV SUVAMA

Eldeşte Ev İşleri Ev Suvama
 Ev Suvama
Mimari yapı tekniği bakımından Anadolu'da kerpiç evler binlerce yıllık bir geçmişe sahip. Tamamen doğal bir yapı malzemesi olan toprak, saman ve su karışıyla güneşte kurutularak elde edilen kerpiç uzunca bir süre kendisi gibi tamamen doğal malzemeler olan taş ve ahşapla birlikte evlerimizin temel yapı malzemeleri olmuşlardır.
Eldeş'te baharın gelmesiyle birlikte önemli ev işlerinden biride kerpiç evlerin içi dışı toprak, saman ve su karışımıyla hazırlanan çamur (suva - sıva), bir bez parçası (çul, paçavra) yardımıyla ev hanımları tarafından güzelce sıvanır. Bu işe ev suvama denir. Senede bir kereye mahsus kapsamlı olarak yapılan ev suvama (sıvama) genel bir bakım ve temizlik için önemli bir yere sahiptir. Bu iş aynı zamanda günümüzdeki boya badana işlemidir. Kerpiç duvarlarda yıpranan, çatlayan yerler çamur ile onarılarak tamir edilir, ocak ve sobaların kış mevsiminden kalan isleri ve lekeleri böylece temizlenir. Bunların bıraktığı evlere sinen nahoş kokular yerini tertemiz toprak kokusuna bırakır.
Yapıların iç kısımları daha temiz bir görünüm ve aydınlık olması için beyaz toprak ile hazırlanan aksuva ile sıvanır. Evin oturulan iç kısımları topraklık mevkiinden kazılıp getirilen aksuva (ak toprak) ile bembeyaz "patlak gibi" kar gibi sıvanarak eskilerin deyimiyle "kalaylı kap gibi" tertemiz yapılır.
Binaların dış kısımları genellikle koyu toprak rengi ile sıvanır. Evlerin dış kısımları bazen içeride kullanılan aksuva, beyaz ile koyu renk toprakla yapılan sıva ile iki ayrı renk olarak suvanarak güzel bir görüntü elde edilir.
Ev suvama işi bu zor, zahmetli ve yorucu ev işini lüzumunda komşu kadınlar birbirleriyle yardımlaşarak yaparak evde günlük hayat devam ettiği için bir, bilemedin iki günde bitirmeye çalışlar. Günümüzde kerpiç evler azalsa da, sıhhat bakımından beton yapılardan daha sağlıklı oldukları kesin. Her dem nefes alan kerpiç yapılar, yazları serin ve ferah olurken kış mevsiminde ise sıcak ve korunaklıdır. Yeni suvanmış kerpiç bir evin kokusunu ancak yaşayanlar bilir.
Buradaki fotoğrafta evin dışını suvayan kadınlar görülüyor. Fotoğraf temsilidir.
Haber: Beytullah YILDIRIM - 31.05.2022

Eldeşte Ev İşleri Ekmek Yapımı
 Ekmek yapımı açısından Anadolu buğdayın ana vatanı olması nedeniyle bu topraklarda ekmeğin ana unsuru olan buğday tarımı binlerce yıllık geçmişe dayanmaktadır.
Eldeş Köynde ezelden bu yana tandırda, ocakta, ve soba üzerinde, yapılan ekmek pişirme şekilleri vardır. Hakın genel olarak tercihi olan ve çok sevilen yuka (yufka) ekmeği ve şebit olarak isimlendirilen aynı ekmeğin çeşidi mayalı buğday hamurundan tandırda sac zerinde pişirilerek yapılır. Bu ekmek uzun süre aylarca kuru halde bekleyebilir. İhtiyaç halinde sulanarak yumuşatılır ve hızlı bir şekilde yemeye hazır hale gelir.
Eldeş, tahıl üretimindeki önceliği nedeniyle ekmek kütürü bakımından hayli zenin bir çeşide sahiptir. Mayalı ve mayasız olarak ve tamamı buğday unu ile yapılan ekmekler uzun süre saklamaya dayanacak şekilde pişirierek depolanır.
Yine mayalı olarak tandır veya soba erinde pişirilerek yapılan yaygın olarak bazlama olarak bilinen fakat Eldeş'te Hamırlı Ekmek oarak anılan bu ekmek çeşidi de uzun sreli dayanıklı bir ekmek çeşididir. İhtiyaç halinde ısıtılarak hemen yenilecek hale gelir. Kömbe olarak isimlendirilen mayalı buğday hamurundan yapılan soba yada kömbe fırınında pişirilen bu ekmeğin, sadesi, haşhaşlı, ve patatesli gibi içliği olan çeşitleri yapılmaktadır. Bu ekmek çeşidi de diğer ekmekler gibi bir süre saklanarak zaman içerisinde ihtiyaç olduğunda ısıtılarak afiyetle yenir.
Ev için ekmek yapmak bir hazırlık gerektirir. Akşamdan yuğrulan hamur, eski usül yine mayalı eski hamurdan saklanan doğal bir mayanın sulandırılarak kullanılsıyla mayalama gerçekleştirilir. Bu zahmetli ve yorucu ev işini lüzumunda komşu kadınlar birbirleriyle yardımlaşarak sıra ile yaparak günü birlik sabah erken saatlerde başlayarak yaparlar.
Fotoğrafta Eldeşte yapımış yuka ekmeği görülüyor.
Haber: Beytullah YILDIRIM - 01.06.2022