| |
Prof. Dr. Ali Boran hocamız hakkında 29.03.2020
Eldeş köyünün medarı iftiharı, akademisyen, sanat tarihçisi, Prof. Dr. Ali BORAN hocamız.
ÖZGEÇMİŞ
28.04.1966 yılında Konya’nın Ilgın İlçesine bağlı Eldeş Köyü’nde doğdu. 1987’de Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü’nü kazandı. 1991 yılında bu bölümden mezun olduktan sonra 1992’de Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü’ne Araştırma Görevlisi olarak girdi. Aynı üniversitede 1994 yılında Yüksek Lisans ve 1997’de Doktorasını tamamladı. 1998 yılında Fen-Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü’ne Yrd. Doç. Dr. olarak atandı. 03.12.2007 tarihinde yapılan Doçentlik sınavını kazanan BORAN, Türk ve İslam Sanatı bilim alanında doçent oldu.
2010 yılında Konya Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü’ne öğretim üyesi olarak atandı.
Eğitim-öğretimde lisans, yüksek lisans ve doktora seviyesindeki ders ve danışmanlıklarının yanı sıra, bilimsel araştırmalarını da sürdürmektedir. Yayımlanmış üç kitabı ile çok sayıda makalesi bulunan BORAN, ulusal ve uluslararası düzeyde pek çok kongre ve sempozyuma bildiri sundu.
1989 yılından itibaren Ani, Ahlat, Alanya, Eski Erciş Kalesi ve Selçuklu Mezarlığı Kazıları ile Eski Van Şehri Van Hüsrev Paşa Külliyesi Kazı ve Restorasyon Projesi çalışmalarına katılan BORAN, 2000 - 2005 yılları arasında T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün izni denetiminde “Siirt İli ve İlçeleri Yüzey Araştırması”, 2006 yılından itibaren de T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı – Devlet Su İşleri (DSİ) ortak Projesi olan “Ilısu Baraj Gölü Altında Kalacak Siirt’teki Kültür Varlıklarını Belgeleme Çalışması”nda Proje Yürütücüsü olarak göerev aldı.
2013 yılında Konya Selçuk Üniversitesi Profesör Dr. 2013 - 2016 Yıllarında Sanat Ve Tasarim Fakültesi̇ Dekan olarak görev yaptı.
Ayrıca “Yurt Dışındaki Tarihi Türk Eserlerin Envanteri Projesi (Suriye)”; “DAP (Doğu Anadolu Projesi) Kültür ve Turizm Sektörü”; “Türkiye’nin Sosyal ve Kültürel Tarihi Projesi”, “Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerindeki Kültür Varlıklarının Envanteri Projesi”, “Balıkesir ve Yöresindeki Sanat Eserlerini Araştırma Projesi”, ve “Osmanlı Ansiklopedisi Projesi”nde görev aldı.
Sanat Tarihi Bölüm Başkanlığı, Türk – İslam Sanatları Anabilim Dalı Başkanlığı ve Fen - Edebiyat Fakültesi Kurul Üyeliği gibi idari görevlerini yürüten BORAN, Fransızca bilmekte olup evli ve üç çocuk babasıdır.
BİLİMSEL ÇALIŞMALAR VE YAYINLAR
1.1. Adı Soyadı: Ali BORAN
1.2. Doğum yeri ve tarihi: Konya, Ilgın, Eldeş 28.04.1966
1.3. Medeni durumu, çocuk sayısı: Evli, 3 çocuk
1.4. Lisans: Hacettepe Üniversitesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü,1991.
1.5. Yüksek Lisans: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1994.
1.6. Doktora: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1997.
1.7. Selçuk Üniverstesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tari̇hi̇ Bölümü, 2010
1.8. Hacı Bayram Veli Üniversitesi Edebi̇yat Fakültesi̇ Sanat Tari̇hi̇ Bölümü, 2019
1.7. Doçent: 03.12.2007 Türk ve İslam Sanatı Bilim Dalı
1.8. Bildiği Yabancı Dil: Fransızca (UDS sınavı ): 80
ÇALIŞTIĞI KURUMLAR.
Arş. Gör. YYÜ Fen - Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü 1992–1997
Arş. Gör. Dr. YYÜ Fen - Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü 1997–1998
Yar. Doçent YYÜ Fen - Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü 1998-2007
Doçent Dr. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen - Edebiyat Fak. Sanat Tarihi Böl. 2007
Doçent Dr. Selçuk Üniversitesi Fen - Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü 2007
Profesör Dr. Selçuk Üniversitesi Fen - Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Böl. 2007
Prof. Dr. Dekan S.Ü. Sanat Ve Tasarim Fakültesi̇ 2013-2016
Prof. Dr. Hacı Bayram Veli Üniversitesi Edebi̇yat Fakültesi̇ Sanat Tari̇hi̇ Böl. 2019
Yard. Doç. Dr. YYÜ Fen - Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü 1998- 2007
Doç. Dr. YYÜ Fen - Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü 2007-
2. YAYINLAR
2.1. ALANINDA KİTAP YAZARLIĞI:
2.1. Ali Boran, Anadolu’daki İç Kale Cami ve Mescidleri, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2001.
2.2. Ali Boran vd, Geçmişten Günümüze Bütün Yönleriyle ILGIN, İstanbul, 2001
2.3. Ali Boran, Baykan’daki Tarihi Eserler, Aça Yayınları, Ankara, 2007.
2.4. Ali Boran vd., Batman Kültür Envanteri: KOZLUK, Ankara, 2008.
2.5. Ali Boran vd., Eruh’taki Osmanlı Dönemi Eserleri, Ankara, 2009
2.6. Ali Boran vd., Kurtalan’daki Selçuklu ve Osmanlı Dönemi Eserleri, Ankara, 2009
2.7. Ali Boran vd., Pervari ve Şirvan’daki Osmanlı Dönemi Eserleri, Ankara, 2009
2.8. Ali Boran, Baykan’daki Osmanlı Dönemi Eserleri, Ankara, 2009
2.9. Ali Boran vd., Birinci Ulusal Ilgın Sempozyumu, Ank., 2012.
2.10. Ali Boran vd., Yeşilin ve Medeniyetin Köprüsü MERAM, I- III, Konya, 2014
2.2. ULUSAL YAYINEVLERİNCE BASILMIŞ BİLİMSEL KİTAP YA DA ANSİKLOPEDİ İÇİNDE ALANINDA BÖLÜM YAZARLIĞI:
2.2.1. Ali Boran, “Hüdavendigar Camii”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), C.18, İstanbul,1998, s. 287.
2.2.2. Ali Boran, “İskender Paşa Camii”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), C. 22, İstanbul, 2000, s. 568 – 569 .
2.2.3. Ali Boran, “Osmanlı Dönemi Kale Mimarisi”, Osmanlı, 10, Ank., 1999, s. 347– 363.
2.2.4. Ali Boran, “The Architectural Style of Castles During The Ottoman Period”, The Great Ottoman, Turkish Civilisation, IV, Ankara, 2000, s. 346–363.
2.2.5. Ali Boran, “Ilgın ve Köylerindeki Tarihi Eserler”, Geçmişten Günümüze Bütün Yönleriyle ILGIN, İstanbul, 2001, s. 24–57.
2.3.6. Ali Boran, ve Ahmet Boran, “Ilgın’daki Vakıflar ve Vakfiyeleri”, Geçmişten Günümüze Bütün Yönleriyle ILGIN, İstanbul, 2001, s. 83–86.
2.2.7. Ali Boran, “Türk Sanatında Kale Mimarisi”, Türkler, VII, Ankara, 2002, s. 878 - 892.
2.2.8. Ali Boran, “Eski Van Şehrindeki Kaya Çelebi Külliyesi”, Haluk Karamağaralı’ya Armağan, Ankara, 2002, s. 33 – 54.
2.2.9. Ali Boran, “Orta Asya’dan Anadolu’ya Türk Kaleleri”, Prof. Dr. Nejat Diyarbekirli’ye Armağan, Ankara, 2006, s. 275 – 288.
2.3. YURT İÇİ HAKEMLİ VE SÜRELİ DERGİLERDE YAYINLANMIŞ MAKALELER:
2.3.1. Ali Boran, “Ahlat Taşı (Andezit Tüf)”, Vakıflar Dergisi, XXVI, Ankara, 1997, s. 363– 373.
2.3.2. Ali Boran, “Ahlat Taşının Osmanlı Döneminde Kullanımı ve Bununla İlgili Bir Arşiv Belgesi”, Vakıf ve Kültür, VI, Ankara, 1999, s. 53–57.
2.3.3. Ali Boran ve B. N. Kulağuz, “Doğu Anadolu Yerel Beylerinden Alaaddin Bey’in Yaptırdığı Camiler”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, Van, 2000, s. 53–75.
2.3.4. Ali Boran ve Z. Erdal, “Aksaray’daki Üç Cami”, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 7, Erzurum, 2001, s. 37–55.
2.3.5. Ali Boran, “Anamur Kalesi, Kale Kitabesi ve Kale Camii”, Vakıflar Dergisi, XXVIII, Ankara, 2004, s. 211–224.
2.3.6. A.Tüfekçioğlu ve Ali Boran, “Kitabelerin Dilinden: Samsun Kale Kitabesi ve İç Kale Camii”, Vakıflar Dergisi, XXVIII, Ankara, 2004, s. 283–290.
2.3.7. Ali Boran, “Kozluk’taki Kaleler”, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 14, Erzurum, 2005, s. 23–37.
2.3.7. Ali Boran, “İslam Dünyasının Kutsal Mekânlarından: Şam Emeviyye Camisi”, Şehir ve Medeniyet,C. I, S. 2, Ankara, 2009, s. 44- 49.
2.3.8. Ali Boran, “Şam Emeviye Camisi’ne Türkler’in Katkıları” Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, 2009/ 183,İstanbul, 2009, s.263 -292
...
2.4. ULUSLARARASI BİLİMSEL TOPLANTILARDA SUNULAN VE TAM METİN YAYINLANANLAR BİLDİRİLER:
2.4.1. Ali Boran, “Bilinmeyen Kültür Varlığımız: Araban İç Kale Camii”, Dördüncü Uluslararası Türk Kültürü Kongresi, 04 – 07 Kasım 1997, Ankara, 1999, s. 125–130; s. 357–363.
2.4.2. Ali Boran, “Kiliselerden Camiye Çevrilen Eserler Bağlamında İç Kalelerdeki Mescidler”, Uluslararası Sanatta Etkileşim Kongresi, 25 – 27 Kasım 1998, Ankara, 2000, s. 64-69; Abstracts, s. 278.
2.4.3. Ali Boran, A. Tüfekçioğlu ve Z. Erdal, “Siirt ve İlçeleri 2000 Yılı Yüzey Araştırması”, 23. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 28 Mayıs - 1 Haziran 2000, C.1, Ankara, 2002, s. 17 – 32.
2.4.4. Ali Boran, “Siirt’teki Kervan Yolları ve Hanlar”, Uluslararası Sanat Tarihi Sempozyumu (Prof. Dr. Gönül Öney’e Armağan), 10 – 12 Ekim 2001, İzmir, 2002, s. 155–162.
2.4.5. Ali Boran, “Siirt ve İlçelerindeki 2001 Yılı Yüzey Araştırması: 1 (Baykan’daki Mezar Anıtları)”, 24. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 28 - 31 Mayıs 2002, C.1, Ankara, 2003, s. 67 – 69,74; 77-79.
2.4.6. Ali Boran, A. Tüfekçioğlu, Z. Erdal ve İ. Yıldız, “Siirt ve İlçelerindeki 2002 Yılı Yüzey Araştırması (Kurtalan)”, 25. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 26 - 31 Mayıs 2003, C.1, Ankara, 2004, s. 33 – 42.
2.4.7. Ali Boran, A. Tüfekçioğlu, Z. Erdal ve İ. Yıldız, “Siirt ve Çevresi 2003 Yılı Yüzey Araştırması (Kozluk’taki Mezar Taşları)”, 26. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 24 - 29 Mayıs 2004, C.1, Ankara, 2005, s. 241– 254.
2.4.8. Ali Boran, A. Tüfekçioğlu ve Z. Erdal “Siirt ve Batman İlleri ile İlçelerindeki Ortaçağ ve Sonrasına Ait 2004 Yılı Yüzey Araştırmaları”, 27. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 30 Mayıs – 3 Haziran 2005, C.1, Ankara, 2006,s. 191–204.
2.4.9. Ali Boran, A. Tüfekçioğlu, Z. Erdal, İ. Yıldız ve M. Mutlu, “Siirt ve Batman İlleri ile İlçeleri 2005 Yılı Yüzey Araştırması”, 28. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 29 Mayıs – 2 Haziran 2006, C.1, Ankara, 2007, s. 23 – 36.
2.4.10. Abdülhamit Tüfekçioğlu ve Ali Boran, “Ortaçağdan Günümüze Siirt’teki Kültür Varlıklarının Durumu”, Uluslararası Siirt Sempozyumu, 19 – 21 Eylül 2006, Siirt, 2007, s. 542 - 562
2.4.11. Ali Boran- Kemal Özkurt, “The Role Of Damascus Sulaimaniya Complex (Taqiyya Al-Sulaimaniyya) On Turkısh-Syrıan Cultural Relations”, Ankara, 2010
2.5.ULUSAL BİLİMSEL TOPLANTILARDA SUNULAN VE TAM METİN YAYINLANANLAR BİLDİRİLER:
2.5.1. Ali Boran, “Ahlat Çerkez İskender Paşa Camii”, Van Gölü Çevresi Kültür Varlıkları Sempozyumu Bildirileri, 22–25 Mayıs 1995, Van, 1996, s. 145 – 159.
2.5.2. Ali Boran ve M. Kulaz, “Eski Van Hüsrev Paşa Külliyesi Kazısından Çıkan Seramikler”, IV. Ortaçağ Kazıları ve Araştırmaları Sempozyumu, 24–27 Nisan, Van, 2000, s. 31 – 40.
2.5.3. Ali Boran, “Divriği Kale Camiindeki Arslan Figürlerinin İkonografik Yorumu”, Ortaçağ’da Anadolu Semineri, Prof. Dr. Aynur Durukan’a Armağan, 8–9 Mayıs 2000, Ankara, 2002, s. 123 – 134.
2.5.4. Ali Boran, “Şirvan’da Yeni Tespit Edilen Türk Eserleri”, VI. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazı Sonuçları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Şöleni, 08 – 10 Nisan, Kayseri, 2002, s. 217 – 228.
2.5.5. Ali Boran, “Tarihi Erzen Şehri ve Kalesi”, VII. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazı Sonuçları ve Sanat Tarihi Araştırmaları, 06–08 Nisan 2003, İstanbul, 2006, s. 53–56;201 – 202.
2.5.6. Ali Boran, “Eruh’taki Osmanlı Dönemi Cami ve Mescidler”, VIII. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazı Sonuçları ve Sanat Tarihi Araştırmaları, 26- 28 Nisan 2004, Sakarya, 2005, s. 98–107.
2.5.7. “Siirt ve Batman İlleri ile ilçeleri 2005 yılı Yüzey Araştırması”, X. Ortaçağ – Türk Dönemi Kazı Sonuçları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri, 03-06 Mayıs 2006, “Prof.Dr. H. Örcün Barışta’ya Armağan” , Ankara, 2009, s.125-140
2.5.8. Ali Boran, “Hama’daki Tarihi Su Dolapları ve Kemerler”, Su Medeniyeti Sempozyumu, Konya, 2009,
2.6. MESLEKİ KİTAP EDİTÖRLÜĞÜ
2.6.1. Ali Boran- Abdülhamit Tüfekçioğlu- Ahmet Ögke, Geçmişten Günümüze Bütün Yönleriyle ILGIN, İstanbul, 2001
2.6.2. Ali Boran – Osman Aytekin – Mehmet Top, Uluçam Armağanı ( Prof. Dr. Abdüsselam ULUÇAM’a Armagan), Ankara, 2008
3. 1. PROJE, KAZI VE YÜZEY ARAŞTIRMALARINDA YAPTIĞI GÖREVLER:
3.1.1. Ani Kazıları, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Projesi, Stajyer Öğrenci, 1989.
3.1.2. Eski Ahlat Kazıları, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı - Türk Tarih Kurumu Başkanlığı ortak projesi, Stajyer Öğrenci 1989 – 1990; Kazı Saha Sorumlusu, 1991.
3.1.3. Alanya Gülefşen Kasrı Kazısı, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Projesi, Stajyer Öğrenci 1989 – 1990; Kazı Saha Sorumlusu, 1991.
3.1.4. Eski Erciş ve Çelebibağı Selçuklu Mezarlığı Kazısı, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı - Yüzüncü Yıl Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Proje Başkanlığı ortak projesi, Kazı Kurul Üyesi ve Kazı Saha Sorumlusu, 1992 – 1995.
3.1.5. Eski Van Hüsrev Paşa Külliyesi Kazı ve Restorasyon Projesi, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı - Van Valiliği (Özel İdare) - Yüzüncü Yıl Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Proje Başkanlığı - Vakıflar Genel Müdürlüğü ortak proje, Kazı Kurul Üyesi ve Kazı Saha Sorumlusu, 1996 – 1999.
3.1.6. Osmanlı Ansiklopedisi Projesi, C. 1–12, Yeni Türkiye Yayınları, Müşavir, 1998–1999.
3.1.7. Doğu Anadolu Projesi ( DAP) - Kültür ve Turizm, Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) Destekli, Uzman, 1998 – 2000.
3.1.8. Siirt ve Çevresindeki Sanat Eserlerini Araştırma Projesi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Proje Başkanlığı, Proje Yöneticisi, 1999 – 2000.
3.1.9. Siirt İli ve İlçeleri Yüzey Araştırması, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Projesi, Proje Yöneticisi, 2000 – 2005.
3.1.10. Batman ve Çevresindeki Sanat Eserlerini Araştırma Projesi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Proje Başkanlığı, Proje Yöneticisi, 2003 – 2005.
3.1.11. Balıkesir ve Yöresindeki Sanat Eserlerini Araştırma Projesi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Proje Başkanlığı, Proje Yöneticisi Yardımcısı, 2000–2003.
3.1.12. Yurt Dışındaki Tarihi Türk Eserlerin Envanteri Projesi (Suriye Bölümü), Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) - Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu - Türk Tarih Kurumu Başkanlığı ortak projesi, Uzman, 2002 - .
3.1.13. Ilısu Baraj Gölü Altında Kalacak Siirt’teki Kültür Varlıklarını Belgeleme Çalışması, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı – Devlet Su İşleri (DSİ) Projesi, Proje Yöneticisi, 2006 - 2008.
3.1.14. Batman ve Çevresindeki Sanat Eserlerini Araştırma Projesi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Proje Başkanlığı, Proje Yöneticisi, 2003 – 2005.
3.1.15. Balıkesir ve Yöresindeki Sanat Eserlerini Araştırma Projesi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Proje Başkanlığı, Proje Yöneticisi Yardımcısı, 2000–2003.
3.1.16. Silifke Kalesi Kazı ve Restorasyon Çalışması, Bakanlar Kurulu Kararlı, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Mersin İl Özel İdaresi ve Selçuk Üniversitesi Ortak Projesi, Kazı Başkanı, 2010- devam ediyor.
3.1.17. Ortaçağdan Günümüze Konya ili ve Güneybatı İlçelerinde Yüzey Araştırması, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Selçuk Üniversitesi Ortak Projesi, Araştırma Başkanı 2012 - devam ediyor.
Prof. Dr. Ali BORAN hakkında daha fazla ve güncel bilgi için BURAYA tıklatınız.
Prof. Dr. Ali BORAN özgeçmiş için BURAYA tıklatınız.
Prof. Dr. Ali BORAN hocamıza ELDESNET olarak çalışmalarında başarılar dilerim.
29.03.2020
Bu Makale: Eldesnet tarafından 29.03.2020 Tarihinde Yayınlanmıştır. Web: https://eldesnet.tr.gg
Facebook: https://www.facebook.com/groups/124620934216887
Bu Makaleyi Pdf Olarak İndirmek için BURAYA tıklatınız.
Faydalı olması temennisiyle.
-----------------------------------------------------------------
Prof. Dr. Ali Boran Eldeş Köyü 29.03.2020
Geçmişten Günümüze Bütün Yönleri İle ILGIN isimli kitabın'dan.
ELDEŞ KÖYÜ
Köyün tarihi hakkında kesin bilgiler bulunmamakla birlikte Roma döneminde önemli bir yerleşim yeri olduğu, lahit parçalarından anlaşılmaktadır. Yukarı mahallede bulunan Gavurevi, Aliyaka’daki eski mezarlık, köy içindeki evlerin duvarlarında ve köy çeşmelerinin yapımında kullanılan İslâm öncesi döneme ait mezar taşları, köyün eski bir yerleşim birimi olduğunu göstermektedir. Beykonak yolunun 500 m. doğusunda Nodalar Höyük denilen Eldeş Höyük’te H. BAHAR’ın yaptığı incelemelerde, Geç Kalkolitik, İlk Tunç Çağı ve Demir Çağları’na ait keramikler bulunmuştur. Köyün Selçuklu döneminde de olduğunu gösteren mimari parcalar bulunmaktadır. Osmanlı dönemindeki 1534 tarihli haritada köyün adı İldaş olarak geçmektedir. Osmanlı döneminden gönümüze mezar taşları ile mimari kalıntılar günümüze ulaşmıştır. Yukarı mahalledeki mezarlık, çayırharmandaki mezarlık ile gönümüzde kullanılan mezarlıkta Osmanlı dönemine ait mezar taşları vardır. iki katlı, toprak damlı, avlusu olmayan, genelde birbirine bitişik nizamda yapılmış, alt kısmı ahır ve samanlık, ikinci katında çardak ve oturma odaları bulunan evlerde yaşayan halkın geçim kaynağı, tarım ve hayvancılıktır.
Eldeş Köyü Camisi
Ahşap malzeme, tarih boyunca pek çok alanda olduğu gibi Anadolu Türk mimarîsinde de üst yapı malzemesi olarak kullanılmıştır. Ahşap direkler, çatıyı taşıyan iç yapı elemanı ya da sundurma veya son cemaat mahallini ayakta tutan dış yapı elemanı olarak kullanılmakta, ayrıca direk, kiriş, konsol veya tavan yapımında da çok değişik kullanım örneklerine rastlanmaktadır. Oymalı ahşap direklerin Türk mimarîsinde sürekli ve bilinçli olarak kullanımı, Türkler’in geleneklerinde var olan çadır hayatına bağlanabilir. Ahşap malzemeyle meydana getirilen mimarî ögeler, çok büyük bir zenginlik ve çeşitlilik göstermektedir. Ahşap sütunlar ve bunların taşıdığı ahşap mukarnaslı başlıklar, ahşap kirişlemeli tavanları olan pek çok cami ve mescidde kullanılmıştır. Anadolu Selçuklu döneminde ahşap işçiliği, XIII. yüzyılda belirli bir üslup özelliği kazanmıştır. Selçuklu ve Beylikler döneminde ağaç işçiliğinin önemli bir yeri vardır. Konya ve ilçelerinde yaygın olarak kullanılan ahşap malzeme, Eşrefoğlu döneminde ve özellikle de Beyşehir Eşrefoğlu Camii ile klasik çağını yaşamıştır. Bu gelenek, taşrada ve özellikle de köylerde Selçuklular’dan günümüze kadar gelmiş ve hâlâ Ilgın’ın köylerinde özenle uygulanan bir mimarî özellik olarak karşımıza çıkmaktadır. Merkez Cami olarak da isimlendirilen cami, ahşap direkli camilerin son halkalarından biridir. 1980’li yıllarda tamir geçiren yapının iç mekânında mihrab ve minberi de ahşap malzeme işçiliğinin güzel birer örneğidir.
Eldeş Köyü Camisi
MEZAR TAŞLARI
Bir milletin varlığını sürdürmesi, kendine ait kültürünü devam ettirmesi ile mümkündür. Kendi kültüründen soğutulan, kendi öz değerlerine sahip çıkmayan milletler, başka kültürlerin ve milletlerin sömürgesi olmaya mahkûmdurlar. Bu sebeple Türk-İslâm dönemi mezar taşları, millî kültürümüzün nesiller boyunca devam edegelmiş belgeleridir. Onlar, halkın duygu ve düşüncelerinin, sanat zevkinin günümüze kadar ulaşan akisleridir. Mezar taşları, sadece o milletin yayıldığı ülkelerdeki kültür birliğini ortaya çıkarmakla kalmayıp, aynı zamanda mezar taşlarıyla çevrelenen şehirlere, ait oldukları milletin damgasını da vurmaktadırlar. Bu yüzden belki de mezar taşlarının, bir bakıma “milletin tapu senedi” anlamını taşıdıkları söylenebilir.
Eldeş köyünde Konyalı İmam Ali oğlu mezar taşı, mezarlık duvarına yerleştirilmiştir. Aynı aileden İmam Hüseyin Efendi’nin 30x60 cm. ölçülerindeki mezar taşında şunlar yazılıdır:
1- el-Merhûm
2- Konyalı İmam Hacı
3- Hüseyin Efendi oğlu
4- Ali rûhuna Fâtiha
5- Sene 1340
Celî sülüs yazıyla, kırmızı renkli taş malzemeye, kabartma tekniğiyle yazılmış bu kitâbeye göre Konyalı İmam Hacı Hüseyin Efendi’nin oğlu Ali, 1340 / 1921 yılında vefat etmiştir.
Eldeş Köyünde yapılacak arkeolojik araştırma ve kazılar sonunda önemli verilerin çıkacağı görülmektedir
(Kaynak: Geçmişten Günümüze Bütün Yönleriyle ILGIN).
Prof. Dr. Ali BORAN hocamıza ELDESNET olarak çalışmalarında başarılar dilerim.
29.03.2020
Bu Makale: Eldesnet tarafından 29.03.2020 Tarihinde Yayınlanmıştır. Web: https://eldesnet.tr.gg
Facebook: https://www.facebook.com/groups/124620934216887
Bu Makaleyi Pdf Olarak İndirmek için BURAYA tıklatınız.
Faydalı olması temennisiyle.
------------------------------------------------------------------
Prof. Dr. Ali Boran Eldeş Köyü Mezar Taşları 13.08.2022
Ilgın Eldeş Köyü Tarihi Mezar Taşları
Ilgın Eldeş'li Prof. Dr. Ali BORAN hocamız tarafından hazırlanan "Eldeş Köyü Tarihi Mezar Taşları" isimli, daha önce hiçbir yerde yayınlanmamış olan, Ilgın ve Eldeş Köyü tarihine önemli bir katkı sağlayan yeni ve kıymetli çalışmasını bizlerle paylaştığı için kendisine şükranlarımızı sunuyoruz.
PROF. DR. ALİ BORAN, ELDEŞ KÖYÜ TARİHİ MEZAR TAŞLARI 12.08.2022
ELDEŞ KÖYÜ TARİHİ
MEZAR TAŞLARI
Prof. Dr. Ali BORAN
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü
ali.boran@hbv.edu.tr
aliboran@hotmail.com
İslâm medeniyetinde mezarlıklar genellikle yerleşim alanının içinde yer alır. Mezarların baş ve ayak ucuna “şâhide” veya “mezar taşı” (halk arasında “hece taşı”) denilen taşların dikilmesi İslâm’ın ilk dönemlerinden beri devam eden bir gelenektir. Anadolu’daki tarihî mezarlıklarda bulunan mezar taşların şekilleri ölenin cinsiyeti, mesleği, mensup olduğu tarikat veya zümre, sahip olduğu unvan konusunda bilgi vermektedir.
Mezar taşları bir milletin yaşadığı coğrafyada ki varlığının taş tapularıdır. Kimlik bilincinin diri tutulduğu, geçmiş nesilleri ile olan bağlarının somutlaşmış hâlleridir. Yaşadığımız topraklarla olan geçmişimizin nişan taşları olan mezarlıkların daha fazla tahribata uğramasına ve yok olmalarına engel olabilmek için gerekli duyarlılığa sahip olmak tarihimize karşı olan sorumluluklarımızın başında gelmektedir.
Eldeş Köyü’nde Ulu Mezarlık, Yukarı Mahalle Mezarlığı, Alayaka Mezarlığı ve Çayırharman’daki mezarlık olmak üzere dört mezarlık bulunmaktadır. Bunlardan Ulu Mezarlık, Yukarı Mahalle Mezarlığı ve Çayırharman’daki mezarlık tarihi mezarlıklardır. Yukarı mahalledeki mezarlık içinde üzerinde isim ve tarih yazan Osmanlıca yazılı mezar taşı günümüze gelememiştir. Ancak mahalle sakinleri bu türden mezar taşı olduğunu söylemekteler.
Çayırharmanda yolun yukarı kısmında mezar taşları da yakın zamana kadar mevcut idi. Bu mezar taşları da kayrak taşından yaklaşık iki metre yüksekliğe sahipti. Günümüzde birkaç mezar taşından başka bir şey kalmamıştır.
Ulu Mezarlık ise köyün girişinde yer almaktadır. Mezarlığın ortasından yol geçmekte ve iki mezarlık gibi görünmektedir. Yolun doğu kısmındaki mezarlık genellikle kayrak taşından ve üzerinde yazı ve süsleme bulunmamaktadır. Yolun batı kısmındaki mezarlık duvarında ve mezarlık içinde Osmanlıca yazılı tarihi mezar taşları mevcuttur. Bu mezarlıkta tarihi öneme sahip 13 kabir tarafımızdan tespit edilmiştir. Bu kabirler:
...
1. İbrahim Oğlu Mehmed’în Kabri
Kabir baş taşından oluşmaktadır. Üzerinde beş satır Osmanlıca yazı mevcuttur.
1- el-merhum
2- İbrahim oğlu
3- Mehmed
4- Ruhuna Fâtiha
5- Sene Hicri 1309 Miladi 1891-1892
2. İsimsiz Kabir ( isim kısmı bozuk)
Kabir baş taşından oluşmaktadır. Üzerinde 4 satır Osmanlıca yazı mevcuttur.
3. Süleyman Oğlu Hüseyin Ağa’nın Kabri
Kabir baş taşından oluşmaktadır. Üzerinde dört satır Osmanlıca yazı mevcuttur.
4. Hatib Hacı Mehmed Efendi’nin Kabri
Kabir baş taşından oluşmaktadır. Üzerinde beş satır Osmanlıca yazı mevcuttur.
5. Hüseyin Efendi’nin Eşi ….. Kabri
Kabir baş taşından oluşmaktadır. Üzerinde beş satır Osmanlıca yazı mevcuttur.
6. İsimsiz Kabir ( yazı kısmı bozuk)
Kabir baş taşından oluşmaktadır. Üzerinde 5 satır Osmanlıca yazı mevcuttur.
7. Aziz Onbaşı’nın Kızı Güllü Hanım’ın Kabri
Kabir baş taşından oluşmaktadır. Üzerinde 5 satır Osmanlıca yazı mevcuttur.
8. Hacı Mahmut Efendi’nin Oğlu İbrahim Efendi’nin Kabri
Kabir baş taşından oluşmaktadır. Üzerinde beş satır Osmanlıca yazı mevcuttur.
9. Süleyman Oğlu Mehmed Efendi’nin Kabri 1337 / 1918-1919
Kabir baş taşından oluşmaktadır. Üzerinde altı satır Osmanlıca yazı mevcuttur.
10. Merhum Hüseyin Efendi’nin Eşi Şerife Hanım’ın Kabri 1338 / 1919
Kabir baş taşından oluşmaktadır. Üzerinde beş satır Osmanlıca yazı mevcuttur.
11. Merhum Hacı Ali Ağa’nın Kabri 1333 / 1915
Kabir baş taşından oluşmaktadır. Üzerinde beş satır Osmanlıca yazı mevcuttur.
12. Merhum Konyalı Oğlu… Kabri
Mezar taşı mezarlığın duvarında idi. 2022 yılındaki duvarın tamiri sırasında kaybolmuştur. Mezat taşı Osmanlıca yazıda gençliğine doyamayan kişi hakkında idi.
13. Konyalı İmam Hüseyin Efendi’nin oğlu Ali’nin Kabri 1340 / 1921-1922
Kabir baş taşından oluşmaktadır. Üzerinde beş satır Osmanlıca yazı mevcuttur.
...
DEĞERLENDİRME - SONUÇ
Eldeş Köyü’nden günümüze kısmen gelebilmiş 4 mezarlık ve içindeki mezar taşlarından hareketle köyün tarihi geçmişi ve kültürel birikimi hakkında önemli bilgiler vermektedir. Ulu Mezarlıkta tarihi öneme sahip toplam 13 kabir t tarafımızdan espit edilmiştir.
Eldeş Köyü mezarlığında yer alan ait mezar taşları genel itibari ile Osmanlı Dönemine aittir. Ilgın, Konya ve Anadolu genelinde yaşatılan mezar taşı geleneğinin bir parçası olarak önem arz etmektedir. Anadolu’nun Türkleşmeye başlamasını müteakip görülmeye başlanan Türk-İslam üslûbundaki mezar taşları Anadolu Selçuklu devletinin merkezi olan Konya ve çevresinde en güzel örneklerini vermiştir. Bu durum Osmanlı dönemine kadar süre gelmiştir. Osmanlı döneminde de önemli bir sancak merkez olan Konya Selçuklu dönemi sonrasında Osmanlı döneminde de sayısız eserle donatılmıştır. Bu eserler içinde önemli yer teşkil eden mezar taşları da merkez ve kırsal üslûbu tarzında ele alınarak eşsiz örnekler imâl edilmiştir.
Ilgın’a bağlı Eldeş Köyü Anadolu’nun Türk ve İslamlaşmaya başladığı erken dönemlerden itibaren yerleşim yeri olarak iskân edilmiştir. Bunun en güzel kanıtı olan mezar taşları köyümüzde Anadolu Selçuklu döneminden itibaren yerleşimin olduğunu göstermektedir. Tespit edilen mezar taşlarına baktığımızda büyük kısmının taşra üslubunda ve sâde oldukları görülmektedir.
Kullanılan yazı dilinin duru bir Osmanlı Türkçesi olması bölgedeki Beylikler devrine ait mezar taşı örneklerindeki Arapça ağırlıklı kullanımların azaldığını göstermektedir. Yazı üslûbu olarak Konya ve Ilgın çevresindeki klasik dönem örneklerinden daha basit formda işlendikleri görülmektedir. Taşra üslûbu dediğimiz daha sade formda hakkedilen metinler Celî Sülüs hatta’dır.
Eldeş Köyü tarihi bakımından oldukça önemli olan bu taş eserler köyün yerleşimi, aileleri ve yaşamış değerli şahsiyetleri hakkında kesin ve kalıcı bilgi sunmaları yönünden büyük önene sahiptir. Bunların daha fazla tahribata uğramasına ve yok olmalarına engel olabilmek için gerekli duyarlılığa ve vatandaşın bilinçlendirilerek, tahribatın önlenmesini için birer sanat ve kültür hazinesi olan tarihimizi ve bizim bu topraklardaki varlığımızın tapusu olan mezar taşlarına sahip çıkmalıyız. Bu milli bir vecibedir.
Bu topraklarda oluşumuzun yazılı kaynakları olan mezar taşlarına hak ettiği değeri verecek kuşaklar yetiştirmek temennisiyle...
Prof. Dr. Ali BORAN 12 Ağustos 2022
Prof. Dr. Ali BORAN hocamıza ELDESNET olarak çalışmalarında başarılar dilerim.
13.08.2022
Bu Makale: Eldesnet tarafından 13.08.2022 Tarihinde Yayınlanmıştır. Web: https://eldesnet.tr.gg
Facebook: https://www.facebook.com/groups/124620934216887
Bu Makaleyi Pdf Olarak İndirmek için BURAYA tıklatınız.
Faydalı olması temennisiyle.
------------------------------------------------------------------
|
|
FOTOĞRAFLAR |
|
|
Görüntüler
Fotoğrafları daha büyük görebilmek için üzerine tıklayınız.
|
|
Eldeşli Prof. Dr. Ali Boran hocamız kimdir, hakkında bilgilendirme ve hocamızın hazırladığı makale ve yazıları.
Prof. Dr. Ali BORAN
