eldeskoyodalari

 Eldeş Köy Odaları
 Ilgın Eldeş köyünün sosyal hayatının kadim bir bir parçası olan Köy Odaları. Ecdadımız Selçuklu'dan Osmanlıya ve günümüze kadar olan köklü bir geçmişi vardır.
 Eldeş köyün'de pek çok Anadolu köyünde olduğu gibi varlıklı ailelerin veya kişilerin yaptırdığı ve gelip geçen yolcuların veya tüccarların konakladığı misafir edildiği köylüyü bayramda düğünde bir araya getiren, oturulup sohbet edilen köy odaları geleneği vardı.
 Günümüzde artık yok olmaya yüz tutmuş durumdaki köy odalarından hala bakımlı ve işlevini tamamen yitirmemiş olan iki üç oda eski işlevlerini tam olarak görmesede seyrekte olsa kullanılmaktadır.
Eldeş köyünde geçmişte sayıları hiçte azımsanmayacak kadar çok olan bu odaların bir kısmı ayakta, ancak bazıları başka amaçlarla kullanılmakta, bazıları da oldukça yıpranmış ve ilgisizlikten yıkılmış virane durumdalar.

 Eldeş Köy Odaları Özellikleri
Köy odaları mimari özellikleri bakımında incelediğimizde; Bir köy odası bir büyük ale veya sülaleye ait olurlardı. Bu ailenin ileri gelenleri tarafından yapılırdı. Genellikle iki katlı üst kat bir misafirhane ve girişte ise ahır ve tuvaletten oluşurdu. Bazılarının önünde ise uygun büyüklükte bir avlusu genellikle olurdu. Odaların içi bakımlı temiz ve döşeli olurdu. İçlerinde mutlaka yatakları, sergisi, leğeni, ibriği, su testisi gibi gerekli eşyası bulunurdu. Tabiki birde ocağı ve sediri vardır.

Köye yolu düşenler, genellikle çerçiler, vaaz vermek için köyleri dolaşan hocalar, kalaycılar, bohcacılar, tuzcular, her zaman misafirin hizmetine açık olan bu odalara direkt olarak gelir ve yerleşir, oda sahibine ya da konu komşuya haber vermesine gerek kalmazdı. Çünkü o odayı yaptırıp misafirlerin kullanımına sunan hayırsever kişi veya aile zaten sürekli olarak odaya misafirin gelip gelmediğini kontrol eder, eğer misafirin geldiğini görürse gerekli hazırlığını yapar ve her öğünde misafirin önüne yemek çıkarırdı. Tabi kahve ve çayı da unutmadan. Tabiki atı arabası bineği varsa ahırda oda unutulmazdı yemlenirdi.

 Eldeş Köy Odaları İşlevleri
Köy odalarının işlevleri sadece yolcu ve misafir ağırlamak ile sınırlı değildi. Geçmiş dönemlerde kahvehane kültürü olmadığı için odalar aynı zamanda ileri gelenlerin büyüklerin oturup sohbet ettikleri, meseleleri istişare ettikleri zaman zaman dini ilimleri genç kuşaklara aktardıkları ve eğittikleri birer sosyal ve eğitsel yönüde vardı.

Bazı odalarda ise mukallitlikler yapılır, oyunlar çıkartırılır, değişik eğlenceler ve iddalara girişilir uzun kış gecelerinin kandil yada ocak ışığında keyfi çıkarılırdı. Düğünlerin ve bayramların vazgeçilmez mekanları olarak odalar yine çok aktif kullanılırdı. Topluca yemekler yenilir bayramlaşmalar yapılır. Düğün evinin kız yada oğlan evi olarak misafirleri kabul eder ve ağırlardı odalar. Düğün çalgıcıları oğlan evi olan odada gece gündüz çalar kaşık oyunları oynanır benzer kaşık oyunları ise kız evinin olduğu odada def eşliğinde kadınlar kendi aralarında söylediği türkü ve manilerin eşliğinde olurdu.

Eldeş köyünde son döneme kadar ulaşmış odalardan bazıları ise Hacı Ahmetlerin oda, Tıpırların oda, Arapların oda, Postellerin oda, Halil Ağaların oda Hacı Bekirlerin oda ve Dedefort un odadır.

Oda geleneği Eldeş köyünde kış aylarında günümüzde gençler tarafından eski işlevi olmamakla birlikte akşam oturmaları şeklinde seyrek olarakta olsa devam etmektedir. Bazı köy odalarında ise bayram yemekleri yenmeye devam ediyor.

 Eldeş'te Günümüzde Bilinen Köy Odaları
1. Mecitlerin Oda.
2. İbişlerin Oda.
3. Cicigözün Oda.
4. Tufanların Oda
5. Altıparmağın Oda.
6. Hacıahmetlerin Oda.
7. Mahmutların Oda
8. Hacıbekirlerin Oda
9. Haceligilin Oda
10. Tıpırların Oda.
11. Halilağaların Karabacakların Oda.
12. Kedinin Oda
13. Hatıpların Oda
14. Cilbörtüğün Oda
15. Altılıgilin Oda
16. Arapların Oda
17. Eskiahmetlerin Oda
18. Tekiç Odası
19. Apanların Oda
Eldeş köyünde hatırlanan 19 tane Köy odası sayabiliyoruz. Fakat günümüzde köy odaları neredeyse işlevini tamamen yitirmek üzere. Buradan tarihe bir not düşmüş olmak tek tesellimiz.

Derleyen: Beytullah YILDIRIM