|
|
Eldeş Köyü Gelenek ve göreneklerimiz
Eldeş köyünün Selçuklu'dan Karamanoğulları, Beylikler dönemine Osmanlı Devletinden Cumhuriyete ve günümüzü kadim tari birikimi sosyal hayatı olumlu yönde geliştirmiştir.
de düğünlere özet bir bakış. Genel olarak geçmişin izlerini taşıyan düğünlerimiz hakkındaki sayfamız.
Geçen zaman içerisinde sosyal hayatın akışı içerisinde pek çok gelenek görenek ve adetlerimiz oluşmuştur. Eldeş köyü folklorunu gelenek ve göreneklerinden bazılarına bu sayfamızda yer vermeye ele almaya çalışacağız.
Gelenek ve Göreneklerimiz
✅| Eldeş Köyü Düğünleri
✅| Eldeş Köyünde Asker Uğurlama
✅| Eldeşte Taziye Başsağlığına Gitme
✅| Eldeşte Bayram Bişisi
✅| Eldeş Köyünde Diş Göllesi
✅| Eldeş Köyünde Hacı Uğurlama
✅| Eldeş Köyünde Hıdırellez
✅| Eldeş Hayır Yemek Daveti
✅| Eldeş Arefe Mezarlık Ziyareti
✅| Eldeş Hasta Ziyareti
✅| Eldeş Akşam Oturmaları
✅| Eldeş Halk Oyunları
✅ Eldeş Köyü Düğünleri
Eldeş köyünde düğünlere özet bir bakış. Genel olarak geçmişin izlerini taşıyan Eldeş köyü düğünlerimiz.
Dinimiz İslamın bir emri olan evlilik merasimidir düğünlerimiz. Yeni bir aile kurmak isteyen evlilik çağındaki gençlerin kız ve erkeğin nikah merasimiyle birleşmelerinin sevicidir düğünler. Eldeşte düğünler yemeklerle, ikramlarla, coşkuyla ve her kesimin katılımı ile genellikle yaz aylarında Ağustos, Eylül aylarında çünkü hasat zamanı kazanımlarla bu güzel düğünler gerçekleştirilir.
Çeşitli oyunlar ve eğlenceler kadınlar ve erkekler ayrı mekanlarda ve yerlerde gerçekleşir. Kadınlar genellikle def çalıp söyleyerek eğlenirken erkekler ise müzik eşliğinde kaşık oyunu aynarlar.
Düğünlerde takı merasimi ile yeni ev kuran ve hayata atılan ciftlere katkı amacı ile herkes elinden geldiğince altın ziynet veya para takarak yardımcı olur. Eldeş'te yöresel gelin kıyafeti. Günümüzde ise daha ziyade beyaz gelinlik tercih ediliyor artık.
Düğünler bayramlar gibi eğlence ve moral içinde küsler barışarak uzaklarda yabanda olanlar bu vesile ile karşılaşıp hasret gidererek yenilip içilip eğlenilen toplumsal yardımlaşma ve dayanışmanın sergilendiği güzel bir geleneğimizdir.
Varlığı çok eskilere dayanan Eldeş düğünlerinin vazgeçilmez ögelerinden olan deveci ve arkadaşları, köy düğünlerine ayrı renk katmaktadır.
Geleneksel olarak yapılan düğünlerde şenlikler, halk tiyatrosu şeklinde canlandırmalar, şakalar, ve tabiki bolca oyun vardı. Günümüz düğünleri hala bu etkileri taşımakla birlikte her geçen gün gelenkler ve görenekler azalmaktadır.
Yandaki fotoğrafta Eldeş'te düğün alayında deveci ve kervan arkadaşları. Deveciyi diğer adıyla cingan ve kızları oyunu çok nadir yapılmaktadır.
Gelin ve Damat Kıyamametleri
Eldeş köyünde düğünlerde geleneksel gelin kıyafeti olarak zengin bir yapıya sahiptir.
Kıyafetin üst kısmında ve en dikkat çekici olan gelin başı tabir edilen takkalı takkanın üzerinde altın liraları olan ve onun üzerinde işlemeli duvağı ile tam bir Türk gelenksel giyim biçimi örneğidir. Elbise olarak genellikle kadifeden cepkeni üzerine kaftanı ve altında Konya yöremize özel yine kadifeden şalvarı ile tam bir bütünlük arz eder.
Eldeşte damat adayının bu mutlu ve güzel günündeki kıyafeti genellikle kumaş takım elbiseden ibarettir. Ayrıca özel bir kıyafet şekli günümüze ulaşmamıştır.
Yandaki fotoğrafta bir düğün esnasında takı merasimi ve takılarla birlikte damat görülüyor.
Düğünlerimizde düğün yemeği geleneği aş ekmek dökme tabir edilen ikramı düğün süresince devam eder. Kazanlarda pişirilen bamya çorbası, etli pilav, üzüm hoşafı, helva başlıca ikramlardır.
Derleyen: Beytullah YILDIRIM / Eldeş Köyü Araştırmaları
✅ Asker Uğurlama
Eldeş köyünde asker uğurlama eğlenceleri her yıl tekrarlanan güzel bir geleneğimizdir.
Vatani görev, askerlik her Türk gencinin milli olarak vazifesi ve heyecanla beklediği yapmaktan onur duyduğu hayatında önemli bir dönüm noktasıdır. Eldeş köyünde askere gidecek gençler aynı tertipler toplanarak çeşitli etkinlikler yaparlar. Son celp askere gittikten sonra sırasını bekleyen asker adayları bir araya gelerek artık tertip olmanın birlikteliği ile kaynaşırlar. Bir köy odasını kendilerine açarak burada otururlar. Yemekler yerler, eğlenceler yaparlar. Gidecekleri yaklaştığında ise her asker adayı kendi sırasında bütün arkadaşlarını eve yemeğe davet eder. Zengin yemek çeşitleri ile asker adayları ağırlanır. Oyunlar oynanır şakalar ve eğlence ile gece şenlendirilir. Asker adaylarının akrabalrından ablası, halası, gibi çeşitli kişilerde toplu olarak yemeğe davet ederler.
Askerliğe gidileceğine yakın son haftalarda asker adayları veda gecesi yaparlar. Sazlı sözlü veda gecesinde oyunlar eğlenceler ile moral depolanır. Köyde toplu bir etkinlik yapılmış olur. Katılanlara sıcak soğuk içecek ikramları yapılır.
Nihayet son gün Eldeş köyü merkez mezarlığına doğru köylüler asker adayları ile toplanarak dualar yapılır, helalleşilir, eller öpülür vedalaşılır. Gidenlerin arkasından sular dökülür. Sağ selim dönsünler diye. Anaların gözü yaşlı, babalar ise onurludur artık oğlu asker oluyordur. Bu genç bir erkeğin hayatında önemli bir dönüm noktası olarak görülür.
Askerlik, Eldeş köyünde hem dini hem milli kutsal bir vazife olarak değerlendirilir. Asker ocağı Peygamber ocağıdır. Vatan toprağı her karışı ile mübarektir. Nöbet ibadettir. Askere giden vatanı bekleyecek geride kalanlar onların güvencesi ile rahat uyuyacağından asker onurludur. Askerliğe hazırlanma ve uğurlama bu yüzden ezelden beridir bazı değişimlere uğrasada çok güzel bir geleneğimizdir.
Derleyen: Beytullah YILDIRIM / Eldeş Köyü Araştırmaları
✅ Eldeşte Taziye Başsağlığına Gitme
Eldeş köyünde vefat eden meftanın ailesine ve yakınlarına yapılan başsağlığı ziyareti geçmişten günümüze devam eden üzüntüleri, acıları paylaşmak birlik ve beraberlik içerisinde olmak adına yapılan güzel bir geleneğimizdir.
Hayatın gerçeği olan ama nefislerimizin bir türlü kabüllenemediği ölüm gelip bir hanenin kapısına uğradığında o haneye baş sağlığına gidilir Eldeş köyünde.
Meftanın sahibi aile, akrabalarının, komşularının ve köylülerinin yadımı ile cenazeyi defn ettikten sonra taziyeleri kabul eder. Başsağlığına gidilen eve genelde akşam çeşitli yemekler hazırlanarak gidilir. Çünkü cenaze evinde genelde aş pişirilmez yemek yapılmaz insanlar acılıdır.
Gündüzünde genelde cenaze evinde konu komşu kadınlarının bir araya gelmesi ve yardımı ile bir nevi hamur kızarması olan bişi yapılır. Açık havada yapılan bişi, el büyüklüğünde açılan kalınca mayalı hamurun yağda kızartmak suretiyle pişirilir.İmece ile pişirilen bişi, gelip gidenlere rahmetlinin ruhu için ikram edilir. Çoluk çocuk, gelen giden herkes bişi yerler. Ayrıca bişi selelere doldurularak köye, evlere dağıtılır. Bu ikram ile selayı duymamış veya haberi olmayanlarda cenazeden haberdar olur. Böylece başsağlına gitmek gereği hasıl olur.
Akşam olduğunda ise ikram edecek veya hazırlık yapacak olan taziyeye gelenlerdir. Başsağlığına gidecek olan ailenin hanımı gündüzden hazırlık yapmak suretiyle akşam beraberinde götüreceği yemekleri hazırlar.
Kadınlar ve erkekler ayrı ayrı odalarda taziyelerini ileterek beraberlerinde getirdikleri yemekleri sofralara koyarak akşam yemeğinini topluca yerler. Cenaze evine sinilerle getirilen yemeklerin başlıcaları kuru dolma, sarma, yağlı tas yoğurdu, çorbalar, baba tatlısı, etli ekmek, ve diğer nefis Eldeş yemekleri. Orada hazır bulunanlar veya hoca varsa Kuran okunur dualar edilir. Rahmetlinin ardından fatihalar gönderilir. Geçmişler hayırla yad edilir. Rahmetlinin yaşantısından tanıyanları hatıralar anlatılır. Uzaktan yakından yemekli veya yemeksiz gelenler aynı sofrada buluşur cenaze evi dolar taşar kötü günde yanlarında olmanın birlik ve beraberliğin en güzel örneklerinden birisi sergilenmiş olur.
Eldeş köyünde başsağlığı dileme günümüzde fiilen devam eden en güzel geleneklerimizden birisidir.
Derleyen: Beytullah YILDIRIM / Eldeş Köyü Araştırmaları
✅ Eldeşte Bayram Bişisi Toplama
Eldeş köyünde dini bayramlarda çocukların bayram sabahları erken saatlerde başlayarak gerçekleştirdikleri toplu bayramlaşmasıdır bişi. Ne kadar eski dönemlere dayandığı bilinmiyor ama yaşayanların unutamadığı bir çocukluk hatırası güzel bir geleneğimizdir.
İslam Dini bayramlarımız olan Ramazan bayramı ve Kurban bayramı yılın en müstena ve güzel günlerindendir. Eldeş köyünde bayram deyince ilk akla gelenlerden olan bişi toplama işi gelir. Bayram, çocuklar için en özel günler olmakla beraber çocukların bayramlarda Eldeşte bişi toplama en güzel bayram faaliyetidir.
Bişi, kabuklu fıstık, ceviz, kuru üzüm, meyva, gibi çeşitli çerezlerden ve mevlana şekeri, kağıtlı şeker, lokum gibi şekerlemeden oluşan ve çocuklara elden veya pencerden atılmak suretiyle dağıtılan bayramlık ikramdır.
Bişi toplama işine bende 70'li yıllarda çocukluğumda okul tatilinde yaz mevsimine raslayan bir Ramazan bayramında tesadüf ettmiştim. Hayatımda unutamadığım en anlamlı bayramlardan birisini yaşamıştım. Sabahın erken saatlerinde 5 veya 6 gibi köyün bütün çocukları erkekeler ayrı kızlar ayrı olmak suretiyle yukarı mahalleden başlayarak ev ev bişiii bişiii diye karanlığın seherle buluştuğu o bayram sabahını sesleriyle yankılandıran çucuklar evlerden üzerlerine atılan fıstık şeker ceviz ne varsa toplamaya çalışırlar birbirleriyle yarışırlardı.
Bazı evlerde evin hanımı dizliğine doldurduğu bişiyi kınalı elleriyle mütebessim bir çehre ile avuç avuç çocuklara ikram eder çocukları sevindirirdi. Bişisini alan çocuklar torbalarına attığı bişi ile beraber bir sonraki evin önüne toplanıp bişi bişi diye bağırışırlardı. Zengin fakir her hane kendi imkanları nisbetinde ya Ilgın'da çarşıdan aldığı bişiyi veya kendi mahsulu olan yemişleri dağıtır bu toplu merasime katılmaktan mutlu olurdu. Bu iş böylece köyün bütün evlerini en ücra köşedekine kadar tek tek gezmek suretiyle devam eder bazen kızların gurubu ile erkeklerin gurubu birbirleri ile kesişir kısa bir kargaşadan sonra yine devam eder ve günün tamamen aydınlanması ile cemaat camiden çıkınca sona ererdi.
Bişi dolu torbaları ile evlerine dönen bayramlıklarını giymiş çocuklar o günün bayram olmasını idrak eder mutluluk ile büyüklri ile bayramlaşırlardı.
Bişi toplama geleneği çok eskiden beri Eldeş köyünde devam eden bir geleneğimizdir. Günümüz Eldeşinde her ne kadar eski neşe ve heyecan olmasada yine sayıları çok az olan çocuklar sabahları evleri dolaşarak bişi toplama geleneğini sürdürüyorlar.
Derleyen: Beytullah YILDIRIM / Eldeş Köyü Araştırmaları
✅ Eldeş Köyünde Diş Göllesi
Eldeş köyünde diş göllesi diye tabir edilen geleneksel adetimiz kadınlar arasında itibar edilir. Bir inanış biçimi olarak yapıla gelen diş göllesi adeti geçmişten günümüze devam ederek bizlere kadar ulaşmış güzel bir geleneğimizdir.
Eldeş köyünde diş göllesi diye tabir edilen geleneksel adet kadınlar arasında itibar edilir. Dişi ilk defa çıkan bebeğe annesi tarafından buğday göllesi pişirilir. Düzenlenen törene ”diş göllesi” adı verilir.
Gölle; Buğday, nohut, fasulye haşlanıp içine kenevir, ceviz, kuru üzüm gibi çerezlerin de konularak yapılan, tuz ile ikram edilen bir çeşit ikramlık atıştırmalık yiyecektir.
Pişirilen gölle aile içinde akraba ve komşulara ikram edilirek bebeğin dişediği yani dişinin çıktığı mutlu bir haber olarak ilan edilmesidir. Genellikle kadınların ve çocukların toplanması ile diş göllesi ikram edilir. Davetliler ve ikramı alanlar bebeğe hayırlı olsun duaları eder. Dişi yeni çıkmış çocuğa gelen misafirler tarafından hediye ve bahşişler verilir.
Geleneksel olarak dişemiş olan bebek Bir büyük bir bakır siniye veya tepsiye oturtulur. Önüne çeşitli objeler, 99'lu Namaz tesbihi, kalem, Kuran-ı Kerim, para, makas, ayna, tornavida ve fırça gibi nesneler konularak dişeyen çocuk bunlardan hangisdini seçeceği, neyi eline alacağına merakla bakılır. Çocuğun seçtiği eşya nesne ile birlikte yorumlar yapılır. Eğer çocuk Kuran-ı Kerimi alırsa alim ve dindar, tornavidayı alırsa usta, kalemi alırsa yazar, fırçayı alırsa boyacı gibi gelecekte yapacağı mesleğe dair şaka yollu dilek temenni ve benzer yorumlar yapılır.
Diş göllesi yapılan çocuğun annesi sevinçlidir çünkü artık katı yiyecekleri yiyebilecek ve çeşitli beslenme imkanı bularak büyümesinde önemli bir aşamayı geçmiş olduğundandır.
Diş göllesi yapılan çocuk güzelce yıkanır, güzel kokular sürülür, en güzel kıyafetleri giydirilir bolca sevilir çokça şımartılır. Ailesi komşuları ve yakınları, hediyeler ile dualar ile iltifat edilir. Diş göllesi, buğday ağırlıklı olmak üzere içerisine nohut ve kenevir katılır çok nefis olur. Hep beraber kalabalıkta afiyetle yenir.
Eldeş köyünde diş göllesi günümüzde halen uygulanan geçmişten günümüze gelebilmiş ve yaşatılan güzel geleneklerimizden biridir.
Derleyen: Beytullah YILDIRIM / Eldeş Köyü Araştırmaları
✅ Eldeş Köyü Hacı Uğurlama
Eldeş köyünde hacı adaylarına veya Umre ziyaretine gidenlere düzenlenen toplu halde helalleşme ve bir vedalaşma merasimidir. Geleneksel olarak yaz kış farketmez mutlaka yapılan hacı uğurlama adeti geçmişten günümüze devam ederek bizlere kadar ulaşmış güzel bir geleneğimizdir.
Dinimiz İslamın beş şartından birisi mali bir ibadet olan hac kutsal toprakları ziyaret ve hac farizasını yerine getirmesidir. Bu ibadet hemen her Eldeşlinin arzusudur. Bu sebeple hacca gitmeye hazırlanan hacı adayı eşler veya tek olarak gidecekleri uzak yakın akrabaları komşuları ve bütün köy ahalisi evlerinde ziyaret ederler. Hacı adaylarından dua telep ederler.
Hacca veya umreye gidecek olanlar gidecekleri gün camii hopalöründen ilan edilerek hocaların eşliğinde hemen
hemen bütün köy çoluk çocuk toplanır hacı adayları ile birlikte Eğrek yeri ile Alayaka arasında mezarlığın başında toplanırlar. Kadınlar ayrı Erkekler ayrı bir şekilde toplandıktan sonra Kuranlar okunur topluca dualar edilir. Ardından hacı adaylarının katılanlara ikramları olur. Kalabalığın üzerine bozuk para, şerker çikolatalar atılır, lokum dağıtılır. Topluca ve teker teker helalleşme yapılır.
Gözyaşları ile yapılan dualar ile vedalaşılır. Eldeşli Hacı adayları böylece mübarek topraklara Hicaz'a uğurlanırlar.
Eldeş köyünde hacı uğurlama yıllardır genç yaşlı herkesin heyecanla toplu halde katıldığı yaşatılan değişmeyen güzel bir gelenektir.
Derleyen: Beytullah YILDIRIM / Eldeş Köyü Araştırmaları
✅ Eldeş Köyünde Hıdırellez
Eldeş köyünde Dini bir inanış olan hıdırellez asırlardır heyecanla karşılanır ve kutlanır. Hızır aleyhisselam ve İlayas Aleyhisselama ithaf olunan bu güzel geleneğimiz Eldeş köyünde kutlanmaya devam ediyor.
Soğuk kış günlerinin sona erdiğinin ve baharın habercisi olan hıdırellez, bir bayram heyecanıyla karşılanır Eldeş köyünde. Mayısın ilk haftası 6 mayısta gerçekleştirilen bu etkinlik havalar yağışsız musait olursa açık alanda piknik edasında geçer. Hıdırellez aslında eski bir mevsimlik Türk bayramıdır. Hızır a.s. ve İlyas a.s.’ın yeryüzünde buluştukları gün olduğu sayılarak kutlanmaktadır. Hıdırellezin bir önceki akşamı bereket ve bolluk için dua ile idrak edilir ve sabahında gün doğmadan önce muhakkak erken kalkılırdı. Bu etkinlik günümüze böylece gelmiştir.
Eldeş'te hıdırellez kutlamak evlerde kadınlar arasında nadir olmakla beraber genellikle okulda çocukların evlerinde bir önceki günden hazırladığı yemiş, gölle, meyva ve içecekleri ortaklaşa bir araya gelerek yedikleri içtikleri ve eğlendikleri güzel bir gündür.
Bu eski ve güzel gelenek unutulmamıştır. Hıdırellez, halen Eldeş köyünde yaşatılmaktadır.
Fotoğraflarda Eldeş köyü ilköğretim okulunda Hıdırellez günü manzaraları.
Derleyen: Beytullah YILDIRIM / Eldeş Köyü Araştırmaları
✅ Eldeş Hayır Yemek Daveti
Eldeş köyünde İslami bir inanış olarak vefat eden aile efradının ardından ailesi tarafından hayır için toplu yemek ikramıdır. Geleneksel olarak zengin fakir gücü nisbetinde yapılan hayır yemeği ikramı geçmişten günümüze devam ederek bizlere kadar ulaşmış güzel bir geleneğimizdir.
Bu dünyadan göçüp giden dede, anne, baba, evlat gibi aile bireyleri biri veya hepsi için bir aşçı tutularak ikramlık yemekler hazırlatıp, başta akraba köy halkı olmak üzere küçük büyük yattan yabandan herkes davet edilerek aş ekmek yemek ikramı yapılır.
Önceden ilan edilerek duyurulan yemek davetine herkes çağrılır.
Davette ilk önce Hocalar Kur'an okur, mevlid-i şerifler, naat-ı şerifler okurlar. Toplu halde öncelikle yemek ikramı yapılan kişilerin isimleri zikredilerek cümle göçmüşlere, gelip geçmişlere, aslı nesli dahi kesilmişlere, cümle Mümin ve Müslümanlara dualar edilir. Ardından davetlilere yemek ikramı başlar.
Kadınlar ayrı erkekler ayrı olacak şekilde toplu halde kurulan sofralarda yemekler ve ikramlar davetlilere sunulur.
Bu eski ve güzel gelenek Eldeş Köyünde halen yaşatılmaktadır.
Fotoğraflarda Eldeş köyünde hayır yemek davetinden görünümler.
Derleyen: Beytullah YILDIRIM / Eldeş Köyü Araştırmaları
✅ Eldeş Arefe Mezarlık Ziyareti
Eldeş köyünde İslami vecibe olarak vefat eden aile ahdaını Ramazan ayının son gün arefe günü ikindi namazından sonra toplu halde köy mezarlığına giderek kabir ziyareti gerçekleştirilir. Geçmişten günümüze devam ederek bizlere kadar ulaşmış güzel bir geleneğimizdir.
Ramazan ayının son günü arefe günüdür. Arefe günleri yaddan yabandan gelen pek çok eldeşli mezarlıkları doldurur. Ahirete intikal etmiş olan aile bireylerine Kur'an okuyarak dualar ederler.
Köydeki camilerde cemaatler ise ikindi namazını müteakip hocalar ile birlikte köy mezarlığına gelerek toplu halde Kur'an okuyup dualar ederler. Mezarlığa gelenler aile ve yakınlarının mezarlarının başına giderek dua edip özlem ile hüzünlenip bu dünyanı fani olduğunu idrak edip, ölüm gerçeği ile bir kez daha yüzleşirler.
Mezarları düzenleyenler, temizleyenler, fidan ve çiçek dikenlerin yanı sıra hayır hasenat için yapılması gerekenlere karar verilir.
Bazı ziyarete gelenler ölen yakınlarının ruhu için mezarlık çıkışında oradaki ziyaretçilere çikolata lokum gibi ikramlarda bulunurlar.
Allah C.C. Cümle geçmişlerimize rahmet eylesin. Mekanları cennet olsun. Bu eski ve güzel gelenek Eldeş Köyünde halen yaşatılmaktadır.
Fotoğraflarda Eldeş köyünde mezarlık ziyaretinden görünümler.
Derleyen: Beytullah YILDIRIM / Eldeş Köyü Araştırmaları
✅ Eldeş Hasta Ziyareti
Eldeş köyünde İslami vecibe olarak yerine getirilen hasta ziyareti çok önemsenmektedir. Bir hastalık veya kaza sonucu rahatsızlanmış hastalanmış olan kişiler mutlaka ziyaret edilerek geçmiş olsun dilekleri iletilir. Geçmişten günümüze devam ederek bizlere kadar ulaşmış güzel bir geleneğimizdir.
Sıhhatin kıymeti hasta olunca anlaşılır. Şenlı ecdadımızın da dediği gibi sağlığın önemini en iyi özetleyen söz, Kanuni Sultan Süleyman’ın ünlü beyti.
"Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi
Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi"
Sağlığın önemini en iyi özetleyen söz
Mevla teala cümle hastalarımıza acil şifalar ihsan eylesin. Bu güzel geleneğimiz Eldeş Köyünde halen yaşatılmaktadır.
Fotoğraflarda Eldeş köyünde mezarlık ziyaretinden görünümler.
Derleyen: Beytullah YILDIRIM / Eldeş Köyü Araştırmaları
✅ Eldeş Akşam Oturmaları
Eldeş köyünde aile bağları, akrabalık ve komşuluk İslami bir vecibe olarak yakınları arayıp sormak ziyaret etmek akşam oturmaları ev ziyaretleri çok önemlidir. Bu güzel haslet genellikle küçükler büyükleri akşam oturmaları ile ziyaret ederek sıla-i rahim yapmış olurlar. Geçmişten günümüze devam ederek bizlere kadar ulaşmış güzel bir geleneğimizdir.
Evlerde yapılan genellikle akşam oturmaları hoş sohbet, hatır sorma ve ikramlar ile geçer. Büyük küçük kaynaşır, görüşür, danışır, konuşur fikir alışverişinde bulunulur. Bir müşgül varsa ona nasıl bir çare bulunacağı müzakere edilir çareler aranır. Çaylar kahveler içilir, çeşitli ikramlar yenir, hoş sohbet ile küsler barıştırılır. Dayanışma, yardımlaşma, birlik beraberlik pekiştirilir.
Mevla teala birlik ve beraberliğimizi daim eylesin. Aile akşam oturmalarımız güzel geleneğimizdir. Eldeş Köyünde halen yaşatılmaktadır.
Fotoğraflarda Eldeş köyünde mezarlık ziyaretinden görünümler.
Derleyen: Beytullah YILDIRIM / Eldeş Köyü Araştırmaları
✅ Eldeş Halk Oyunları
Ilgın Eldeş köyünün folklorik yapısının en önemli unsurlarından olan köy halk oyunları günümüzde değişime uğrasada asli unsurlarını çoğonu hala bünyesinde barındırıyor. Dünden bu güne Eldeş Köyündeki yöresel halk oyunları genellikle kadın erkek tahta kaşıklar ile oyunları oynanlar.
Eldeş köyün'de yöreye has halk oyunları Ilgın ve Konya bölgesinin klasik kaşık oyunlarıdır. Düğünlerde, eğlencelerde kadınlar ve erkekler birbirlerini ayrı ayrı mekanlada sazlı sözlü karşılıklı olarak oynarlar.
Erkeklerde oyunlar; Davul zurna, veya ince saz eşliğinde oynanır. Oyunlar genelde karşılıklı iki veya daha fazla kişi tarafından karşılıklı oynanır. Ortam ve hava şartları uygun ise açık alanda yağışlı aksi durumlarda ise kapalı alanlarda oyunlar oynanır. Bu oyunlar esnasında sıkça söylenen oyun havaları ise; Konyalı, Kozan dağı, Aslan Mustafa, Şerif hanım, sille, Çubuk telde bağlama, Mevlana, Kaymakam kızı, Çifte telli, Emmiler, Develi ve son zamanlarda ILGIN’ım türküsüdür. Oyunlar çoğunlukla tahta kaşık ile nadirende kaşıksız olarak oynanır. Erkekler oyunlarda çoğunlukla günlük kıyafet veya takım elbise giyerler.
Eldeş'te kadınlar ise genellikle düğünlerde def çalarak, türküler ve maniler eşliğinde yine kaşıkla veya kaşıksız ikili veya çoklu kendi aralarında oynarlar. Defi, çalmayı bilen hem çalıp hem söyleyebilen bir kadın çalar. Yer yer def çalan kadına diğer kadınlar ve kızlarda eşlik ederek koro halinde türküler ve oyun havaları söylenerek oynanır. Kadınlar ve kızlar Eldeş köyünde oyunlarda yöresel kıyafet olan kadife şalvar asıl ve seğişmeyen kıyafettir.
Derleyen: Beytullah YILDIRIM / Eldeş Köyü Araştırmaları
|
Eldeş, günlük hayatın her alanında Müslüman, Türk, gelenek ve görenekleri Selçuklu, Osmanlı bilgi birikimiyle günümüze ulaşmıştır. Düğünleri ile bayramları ile mutfak kültürü ile unutulmaya yüz tutmuş geçmişinden gelen en değerli kültür zenginliklerimiz olan folkloru günlük hayatının ayrılmaz bir parçasıdır. Kültür mirasımızı yeni nesillere aktarmak ve yaşatmak web sitemizin kuruluş temel amaçlarından birisidir.
Sayfa bilgisi ve kaynaklar:
